TỔNG QUAN VỀ PHẬT GIÁO QUẬN BÌNH THẠNH
Quận Bình Thạnh nằm ở vị trí thuận lợi là cửa ngõ phía Đông Bắc nội thành Thành phố Hồ Chí Minh, có vị trí địa lý phía Đông giáp thành phố Thủ Đức với ranh giới là sông Sài Gòn, phía Tây giáp quận Phú Nhuận và quận Gò Vấp, phía Nam giáp Quận 1, phía Bắc giáp thành phố Thủ Đức (qua sông Sài Gòn) và Quận 12 (qua sông Vàm Thuật). Quận có diện tích 20,78 km², gồm 21 dân tộc, đa số là người Kinh, được chia thành 20 phường. Quận Bình Thạnh sớm được biết đến với tư thế là trung tâm tỉnh lị Gia Định cũ. Nhiều địa danh nổi tiếng gắn với lịch sử như Cầu Sơn, Bình Hòa, Lăng Ông, Bà Chiểu, Thị Nghè, bán đảo Thanh Đa, bến xe Miền Đông…. Là nơi qui tụ của nhiều lớp cư dân khá cổ xưa qua các thời kỳ lịch sử hình thành, cho đến nay, hầu như có mặt nhiều người từ Bắc, Trung, Nam đến sinh sống. Chính vì vậy đời sống văn hoá, tinh thần vô cùng phong phú và đa dạng. Mặt khác, trong buổi đầu chinh phục vùng đất Bình Thạnh hôm nay, người dân đã phải vượt qua với bao nỗi khó khăn trong hoàn cảnh xã hội, khắc nghiệt của thiên nhiên trong buổi đầu lập nghiệp. Do đó sinh hoạt văn hóa tâm linh Phật giáo Bình Thạnh đã trở nên chỗ dựa tinh thần cần thiết cho người dân.
Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử phát triển, năm 1981, Ban Đại Diện Phật Giáo quận Bình Thạnh nhiệm kỳ I được thành lập. Đến năm 2021, đầu nhiệm kỳ X (2021-2026), quận Bình Thạnh có tất cả 78 cơ sở Tự viện, trong đó bao gồm các chùa thuộc hệ phái Bắc tông, Nam tông Kinh, hệ phái Khất sĩ và chùa thuộc Hoa tông. Toàn quận có 754 Tăng Ni thường trú và tạm trú, sinh hoạt tu học. Trong đó có những chùa tiêu biểu thuộc dạng cổ, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh như chùa Sắc tứ Tập Phước, chùa Văn Thánh, chùa Giác Quang. Những ngôi chùa có Tuệ Tĩnh Đường như Tịnh Xá Trung Tâm, chùa Thái Bình.
Phật giáo Quận Bình Thạnh là nơi lưu dấu tích hành đạo của nhiều bậc Cao tăng trong quá khứ. Đương thời, là trú xứ của các bậc tôn túc lãnh đạo cấp cao của Giáo hội Phật giáo Việt Nam như: HT.Thích Giác Tường, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh GHPGVN; HT. Thích Thiện Pháp, Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS kiêm Trưởng Ban Tăng sự TW GHPGVN; HT. Thích Giác Toàn, HT. Thích Minh Giác, HT. Thích Tấn Đạt …
Quận Bình Thạnh cũng là nơi có Lớp Sơ cấp Phật học đặt tại Tịnh Xá Trung Tâm và chùa Phước Viên, đã trải qua VIII khóa đào tạo. Ngoài ra, hiện nay trên địa bàn quận có 9 phòng phát hành kinh sách, có đầy đủ pháp khí, tranh tượng và nguồn kinh sách Phật giáo khá dồi dào, phong phú, góp phần quan trọng trong việc phổ biến chánh pháp đến số lượng đông đảo Phật tử đang sinh hoạt tại các tự viện. Nhiều tự viện tổ chức khoá tu Bát Quan Trai định kỳ mỗi tháng 2 lần, các khóa Tu Niệm Phật, các buổi pháp đàm, pháp thoại, thuyết giảng Phật pháp tạo điều kiện cho Tăng Ni, Phật tử tu tập phát huy sự đoàn kết gắn bó trong Tăng đoàn, tạo được niềm tin trong tín đồ Phật tử.
Nhằm góp phần làm cho “tốt đạo đẹp đời” qua việc giáo dục giới trẻ nói chung, con em quý Phật tử nói riêng trên đường tiếp cận giáo lý Phật giáo và định hướng đến chân, thiện, mỹ. Các cơ sở như TX. Trung Tâm, chùa Bát Nhã (P.13), chùa Tập Thành đã thành lập và điều hành tốt các Gia đình Phật tử với số đoàn sinh từ 50 tới 100 Phật tử. Ngoài ra còn có nhóm Sen Hồng (chùa Diệu Pháp), nhóm Thiện nguyện “Bước chân sen” (chùa Long Phước), đặt dưới sự quản lý và điều hành trực tiếp của các vị Trụ trì đương nhiệm. Các đoàn sinh sinh hoạt hằng tuần vào mỗi chủ nhật và thường tham gia các lễ hội Phật giáo, các trại hè, tiếp sức mùa thi cũng như các PT/TTXH ích nước lợi dân do Giáo hội các cấp phát động.
Công tác Từ thiện xã hội là một nét son nổi bật của Phật giáo quận Bình Thạnh, thể hiện tinh thần từ bi cứu khổ ban vui của đạo Phật. Đa số các Tự viện và Tăng Ni cùng Phật tử đều tích cực hưởng ứng các phong trào từ thiện xã hội. Trong đó tiêu biểu về công tác từ thiện xã hội trong nhiệm kỳ IX như các chùa: Bửu Liên, Hòa Khánh, Phước Thành (P.15), Nhựt Quang, Phước Bửu, Linh Quang (P.2), Pháp Quang, Tịnh xá Trung Tâm, Tịnh xá Đại Giác, Bát Nhã (P.13), Dược Sư, Phước Viên, Bảo Vân, Linh Quang (P.5), Bồ Đề, Văn Thánh, Bát Nhã (P.24), Bảo Minh, Thập Phương, Châu Lâm, Thiên Hưng, Hương Thiền, Long Phước, Thiền Tịnh, Phổ Đà, Diệu Đức, Từ Thuyền, Liên Hoa, Tập Thành, Chơn Đức Thiền Viện, Phước Thành (P.13), Diệu Pháp, Minh Hòa, Văn Thánh, Tịnh xá Ngọc Chánh, Tịnh xá Ngọc Đăng, Tịnh xá Ngọc Duyên, Tịnh xá Ngọc Chơn, Thái Bình, Ân Phước, Bảo Quang, Chưởng Đức, Vạn Đức, Đại Hạnh, Hoa Nghiêm, Quan Âm, TT.Hội Khánh, Hồng Liên, Giác Quang, Phổ Hiền, TT.Phước Quang, Linh Châu… đã thường xuyên ủy lạo về việc khoan giếng, xây cầu, mổ mắt, mổ tim cho các đồng bào vùng sâu, vùng xa, tặng học bổng cho các em học sinh nghèo vượt khó, phát cơm cháo hằng ngày cho bệnh nhân nghèo tại Bệnh biện Ung Bướu, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, trại tâm thần, xây dựng nhà tình thương…
Phật giáo Quận Bình Thạnh luôn thể hiện vai trò nhập thế của mình trong mọi hoạt động Phật sự ích đạo, lợi đời, luôn tiên phong trong công tác từ thiện, an sinh xã hội. Trong xu thế hội nhập với thế giới, thời đại kỹ thuật số, Phật giáo Quận Bình Thạnh luôn đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, tiếp nối những di sản lớn lao của lịch sử Phật giáo Việt Nam, hướng tới xây dựng cuộc sống tốt đẹp, văn minh, hiện đại.